Cmentarz wojenny na Czeremsze 1133 m npm (pasmo graniczne Bieszczadów, woj. zakarpackie UA)

W swoim czasie Yurii Fatuła zwrócił moją uwagę na obiekt cmentarza położonego pod samym szczytem Czeremchy. Po wymianie poglądów uznaliśmy za zasadne przedstawić go bliżej, bo latem 2014 r. z okazji zbliżającej się wówczas 100 rocznicy wybuchu Wielkiej Wojny Stowarzyszenie „Pamięć Narodowa” ("Союз Народна пам’ять") oczyściło i uporządkowało teren cmentarza, wykonano wówczas nowe ogrodzenie oraz ustawiono monumentalny drewniany krzyż z okolicznościową metalową tablicą. Poniżej prezentujmy wynik naszej wspólnej pracy. Przy okazji, jak to zwykle bywa przy rozległych kwerendach, natrafiłem na dane żołnierza kuk IR 83 poległego 12.10.1914 r. pod Zbydniowem, który tam też został pochowany – był to Inft. Kalman Nyul. Jest to kolejne uzupełnienie listy pochowanych w Zaleszanach, jaką publikujemy na naszej stronie www:

Zaleszany: cmentarz wojenny - Fundacja Przywróćmy Pamięć  www.przywrocmypamiec.pl

Opis lokalizacji obiektu

Od głównego wododziału karpackiego na odcinku pomiędzy Beskidem Wołosackim (1104 m npm) a przełęczą Beskid Wołosacki (785 m nmp) ku południowi w stronę wsi Zahorb, w rejonie znaku granicznego nr 102, odchodzi wyraźna kulminacja Czeremchy (1133 m nmp). Mniej więcej 100 m od granicy państwa pomiędzy RP a UA,w stronę kulminacji Czeremchy znajduje się duży cmentarz wojenny założony na planie prostokąta (obecnie o wymiarach mniej więcej 30x40 m).

Okoliczności powstania cmentarza

Spoczęły tu ofiary walk, jakie toczyły się m.in. w masywie Czeremchy od początku kwietnia do początku maja 1915 r., kiedy to Rosjanie podjęli ostatnie wysiłki przełamania frontu karpackiego w rejonie Przeł. Użockiej, a nazwa Czeremcha zaczęła się pojawiać we wszystkich komunikatach z frontu. Większe powodzenie na tym kierunku udało się im uzyskać jedynie na zachód od Wołosatego, przejściowo zajmując sam szczyt 1133 m. Na zachód od niego zepchnęli siły austro-węgierskie na południe od grzbietu granicznego, zajmując m. in. miejscowości Runina i Nova Sedlica, a linia obrony austro-węgierskiej przesunęła się na rubież przebiegającą od Koziolatej (922 m) przez Maly Bukovec (932 m) - grzbiet Stinka (1072m – 1066m – 801 m) – Czeremcha (1133m). Sam masyw Czeremchy tworzył linię rozgraniczenia pomiędzy siłami 2 A, a Grupą gen. Szurmaya. Bezpośrednio na pierwszej linii walk, w różnych miejscach masywu Czeremchy, znalazły się ze strony austro-węgierskiej następujące pułki piechoty armii wspólnej kuk IR 19, 26, 37, 44, 68, 83, a z węgierskiej Obrony Krajowej ku LIR 17, 24, 30, ponadto 102 pp węgierskiego Landsturmu. Ze względów na sytuację taktyczną jednostki te niejednokrotnie rzucano do walki pojedynczymi baonami, a nawet kompaniami. Wydarzenia jakie się tu rozegrały można podzielić na kilka faz. Najbardziej dramatyczna z nich rozegrała się między 7 a 11 kwietnia 1915 r. O świcie 7 kwietnia Rosjanie skrytym nocnym marszem przez zaśnieżone stoki grzbietu granicznego osiągnęli pozycje wyjściowe oddalone o kilkadziesiąt metrów od linii obrony ciągnącej się wzdłuż granicy ówcześnie galicyjsko – węgierskiej. Następnie o 7.00 przypuścili szturm na bagnety, opanowując wkrótce okopy austro-węgierskie kuk IR 37 i 68. Część obrońców trafiła do niewoli, a cofające się zdezorganizowane pododdziały austro-węgierskie usiłowały stawić opór w rejonie kulminacji Czeremchy.Pod wieczór okazało się, że szczytu nie uda się utrzymać, co zagrażało wyjściem Rosjan na tyły obrony Przeł. Użockiej. W związku z tym d-ctwo 31 DP w trybie alarmowym poderwało odpoczywający w Kiesvölgy kuk IR 44 z rozkazem natychmiastowego przywrócenia sytuacji na szczycie Czeremchy. Zaalarmowane pododdziały ruszyły niezwłocznie,przebijając się zaśnieżonymi stokami, by do godz. 4.00w dniu 8 kwietnia pokonać ponad 500 m podejścia i osiągnąć rejon koty 878 m, gdzie natknięto się na żołnierzy kuk IR 37 wypartych tymczasem przez Rosjan ze szczytu. III baon zaczął (bez większej walki) zajmować pozycję na wchód od kulminacji, aż po grzbiet graniczny a pozostałe siły (I baon i 2 kompanie IV baonu) rozwinęły się i ruszyły do natarcia przez szczyt 1133 m z zadaniem osiągnięcia granicy galicyjskiej. Po 4 godzinach walk odzyskano sam szczyt, uzyskując styczność z III baonem który również osiągnął granicę na wsch. od Czeremchy. W ciągu dnia żołnierze kuk IR 44 zaczęli rozbudowywać nową pozycję obronną, do budowy której dostarczono z dołu niezbędne materiały. 9 kwietnia przebiegł spokojnie, lecz już 10 kwietnia pozycje na Czeremsze dostały się pod ogień artylerii rosyjskiej z rejonu Beskidu Wołosackiego. Jeszcze przed świtem następnego dnia Rosjanie rozpoczęli szturm, który z przerwami miał trwać do wieczora. Niezbędne było wzmocnienie obrony rezerwami w postaci 1 kompanii ku LIR 30 oraz 2 kompaniami landszturmistów z ku LstIR 102. Jakkolwiek wszystkie ataki na pozycje kuk IR 44 zostały odparte, to Rosjanom udało się włamać w obronę na sąsiednim północno-zachodnim odcinku, obsadzanym przez resztki dotychczasowych obrońców (kuk IR 68), wskutek czego pozycje austrowęgierskie zostały oskrzydlone również z tego kierunku. Wobec powagi sytuacji w rejon Czeremchy skierowano całą brygadę GM Dürfelda, w składzie kuk IR 19 i 26. Ich natarcie w dniu 12 kwietnia, wsparte ze skrzydła przez I baon kuk IR 44, pozwoliło po całodziennych zmaganiach odzyskać utracony teren. W następnych dniach nastąpił relatywny spokój, choć Rosjanie jeszcze kilkukrotnie usiłowali przełamać tu obronę austro-węgierską, zwłaszcza między 20 a 25 kwietnia. Warto tu przytoczyć jeszcze relację uczestnika późniejszej fazy walk, artylerzysty Oblt. Rudolfa Schmitza z 1 GebKanBatt kuk FKR 12: „Kiedy tu przybyliśmy z naszą baterią, pozycje były już dobrze rozbudowane, a wróg trzymany w szachu. Pokryta tu i ówdzie wychodniami skał, w części zalesiona, Czeremcha kosztowała obie strony wiele przelanej krwi. Okopy były oddalone o nie więcej jak 200 kroków, z tej odległości dobry strzelec bez problemu trafiał w głowę. Gdyby tylko dało się pochować leżących wszędzie poległych, obecność Ruskich nawet by na mnie przeszkadzała.(…) Gdy w końcu w maju zajęliśmy okopy wroga, przekonaliśmy się że wokół błotnistych ziemianek w których spali Rosjanie, walały się trupy w różnym stanie rozkładu. Ekskrementy leżały obok stosów suszonej ryby, stanowiącej ich główne pożywienie. Jak sięgnął okiem wszędzie widać było rozkładające się zwłoki, na które nie narzucono nawet łopaty ziemi... Wszędzie czuło się nieznośny fetor.” Wprowadzenie na Czeremchę artylerii górskiej radykalnie zmieniło sytuację w całym rejonie, gdyż pod jej celnym ostrzałem znalazła się wieś Wołosate stanowiąca zaplecze logistyczne dla sił rosyjskich próbujących zdobyć rejon Przeł. Użockiej.

Znacznie trudniej jest ustalić jakie jednostki rosyjskie próbowały dokonać tu przełamania. Z austro-węgierskich danych rozpoznawczych wynika, że w najbliższej okolicy działały 65 i 60 DP. Jednakże pułki wchodzące w skład 65 DP (257, 258, 259, 260 pp) nacierały z kierunku płn-zach i po zdobyciu Połonin, skierowały się na Kińczyk Bukowski i kuPrzeł. Użockiej, więc Czeremcha znajdowała się za prawym skrzydłem tej dywizji. Potwierdza to analiza „imiennych spiskow potieri” z wymienionych wyżej jednostek. Wygląda więc, że Czeremcha znalazła się w pasie działania 60 DP złożonej z 237, 238, 239 i 240 pp., stanowiąc zresztą punkt rozgraniczenia dla obu wspomnianych dywizji. W miarę ponoszonych strat strona rosyjska sięgnęła również do rezerw w postaci 11 DKaw. Jednakże konia z rzędem, kto w zachowanych „imiennych spiskach potieri” wymienionych wyżej pułków piechoty znajdzie wzmiankę, o choć przybliżonych miejscach, w których ginęli żołnierze z ich składu. Można pokusić się co najwyżej o policzenie zbiorczych strat w kwietniu 1915r.Co do kawalerzystów istnieje wyraźna poszlaka w postaci dokumentu potwierdzającego zranienie nad wsią Patakfalu (Stużica) porucznika Kruszyńskiego z ryskiego 11 pdrag, wchodzącego w skład tej dywizji. Co do innych pułków kawaleryjskich 11 DKaw, jako miejsce strat w tym okresie zapisano, że były to ”Karpaty”... Taki stan rzeczy oznacza b. niewielkie szanse na ustalenie jakichkolwiek danych osobowych poległych tu żołnierzy rosyjskich, w tej sprawie, jak to wcześniej wyjaśniałem w postach dotyczących Maniłowej, nie będziemy jednak rozdzierać szat. Tu dodam, że Yurii znalazł artykuł z 30.01.1916 r., odpisujący wojenne cmentarze i miejsca pochówku w badanym rejonie. Wynika z niego, że w masywie Czeremchy i wsi Hatarhegy (Zahrob, dziś Загорб), pochowano 1410 żołnierzy rosyjskich.

Inwentaryzację pobojowiska rozpoczęto w czerwcu 1915 siłami stacjonujących w okolicy jednostek etapowych oraz lokalnych posterunków węgierskiej żandarmerii. Jesienią 1915 r. wykonano też pierwsze prace związane z przenoszeniem rozproszonych pojedynczych pochówków. Wiosną 1916 r., kiedy lasy majątku Wołosate, były lustrowane przez przedstawiciela c.k. Zarząd Lasów Państwowych, postęp prac przy porządkowaniu pobojowiska był nieznaczny. Tak bowiem opisano stan działek leśnych na północnych stokach grzbietu masywu Czeremchy: „o posiadanie tego walczono zajadle, świadczą o tym strzępy mundurów, połamane karabiny i bagnety, czerepy granatów (…) a nade wszystko liczne groby i mogiły ułożone z kamieni, na ciałach złożonych we wszelkich zagłębieniach terenowych. Kierownictwo robót przy zakładaniu cmentarza w początku 1916 r. przejęła kuk Kriegsgräberinspektion Kassa. Ostatecznie na Czeremsze w 6 podłużnych szachtach i 12 grobach pojedynczych spoczęło 654 oficerów i żołnierzy, z czego znanych było jedynie 13 osób. Nasypy ziemne mogił zostały obłożone płaskimi płytami kamienia, pozyskanymi podczas kopania grobów. Poza centralnym krzyżem i drewnianymi krzyżami na mogiłach innych obiektów małej architektury nie wykonano.

Tomasz Nowakowski, płk SG w rez & Yurii Fatuła, dr. hab.

Lista pochowanych na Czeremsze i okolicy

Biorąc pod uwagę tak wielką ilość pochowanych tu jako NN poległych, do badania cmentarza na Czeremsze można zastosować jedynie metodę opartą o wykorzystanie comiesięcznych meldunków walczących tu pułków. Wynik takiej analizy przedstawiamy poniżej. Należy przy tym pamiętać że znaczna część ewakuowanych i zmarłych z odniesionych na Czeremsze ran(chorób) została pochowana w sąsiednich miejscowościach.

Polegli żołnierze kuk IR 44 (większość danychpublikowano potem na VL 205 v. 5-te Juli 1915)

Balog Johann, ResInft., 9 Kp, *1889 Zádor, Somogy, +12.04.1915
Balog Martin Johann, ERInft., 16 Kp., *1884 Görgeteg, Somogy, +8.04.1915
Belovari Johann, Zgsf., 13 Kp., *1887 Csurgó, Somogy, +11.04.1915
Bodicsi Josef, Inft., 11 Kp., *1889 Peterd, Somogy, +12.04.1915
Bogdan Georg, ResInft., 1 Kp., *1889 Somogyvár, Somogy, +17.04.1915
Borjus Johann, ResInft., 11 Kp., *1889, Zádor, Somogy, +12.04.1915
Buzsics Georg, LstInft., 1 Kp., *1892 Somogy, +8.04.1915
Czabula Paul, Inft., 2 Kp., *(?), +8.04.1915
Cziraki Franz, Inft., *(?)Szekszárd, Tolna, +9.04.1915
Duzsi Josef, ResInft., 10 Kp., 1889 Váralja, Tolna, +11.04.1915
Fülöp Paul, ResKorp., 2 Kp., *1881 Háromfa Somogy, +8.04.1915
Göncz Johann, ERInft., 13 Kp., *1883 Somogysámson, Somogy, +14.04.1915
Györfi Sandor, ERInft, 13 Kp., *1887 Gige, Somogy, +10.04.1915
Heller János, Fldw., 2 Kp., *1887 Somodor, Somogy, +8.04.1915
Hidvegi Josef, Inft., 4 Kp, *1893 Tamási, Tolna, +29.04.1915
Hosszu Stefan, Inft., 10 Kp., *1892 Csurgó, +11.04.1915
Hudi Peter, Inft., 2 Kp. *1893, Kaposvár, Somogy, +8.04.1915
Ivo Josef, LstInft., *1893 Buzsák, Somogy, +9.04.1915
Kerber Heinrich, Res. Inft., 10 Kp., *1889 Kismányok, Tolna, +13.04.1915
Kerny Franz, ERInft., 9 Kp., *1887 Kercseliget, Somogy, +12.04.1915
Kisaszonti Josef Inft., 11 Kp., *1890 Szentlászló, Somogy, +12.04.1915
Klimasz Stefan, LstInft., 10 Kp., *1894 Kaposvár, Somogy, +12.04.1915
Kovacs Vince, ResInft., 11 Kp., *1889 Tótújfalu, Somogy, +13.04.1915
Lakatos Johann, Res.Inft., *1888 Marcali, Somogy, +12.04.1915
Nemes Franz, ResInft., 13 Kp., *1888 Gige, Somogy, +11.04.1915
Nemes Georg, ERInft., 11 Kp., *1888 Somogyaracs, Somogy, + 12.04.1915
Nemet Georg, ERInft., 2 Kp., *1888 Kisvár, Somogy, +8.04.1915
Nyúl Michael, ERInft., 2 Kp., *1888 Tolna,+ 22.04.1915
Orban Johann, Inft., tabor pułkowy, *1891 Dombóvár, Tolna, +11.04.1915
Pan Adam, ERInft., 13 Kp., *1885 Gadány, Somogy, +11.04.1915
Punyi Johann, LstInft., 1 Kp.,* 1894 Pusztamonostor, Somogy, +8.04.1915
Roham Josef, Inft., 10 Kp., *1893 Marcali, Somogy, + 12.04.1915
Rosenberger Bela, Inft., 14 Kp., *1890 Vízvár, Somogy, + 11.04. 1915
Sisko Stefan, Inft., 14 Kp., *1889 Balatonboglár, Somogy, +11.04.1915
Somogyi Josef, Inft., 9 Kp., *1888 Károlymajor Tolna, +12.04.1915
Sovak Johann, ERInft., 1 Kp., *1883 Buzsák, Somogy, +9.04.1915
Stadler Michel, Inft., 14 Kp., *1893 Mozsgó, Somogy, +11.04.1915
Szelesi Johann, LstInft., 14 Kp, *1894 Hedrehely, Somogy, +11.04.1915
Szinder Adam, ERInft., 1 Kp., *1884 Mucsi, Tolna, +8.04.1915
Szijarto Franz, Inft. , 14 Kp., 1894 Szakcs, Tolna, +11.04.1915
Szabadi Geza, ERInft., 14 Kp., *1888 Gamás, Somogy, +11.04.1915
Szakocs Sandor, Inft., 1 Kp., *1893 Kisdobsza, Somogy, +9.04.1915
Szalai Johann, LstInft., 11 Kp., *1889 Gamás, Somogy, +17.04.1915
Takacs Paul, ERInft., 4 Kp., *1888 Szentmihályhegy, Somogy, +8.04.1915
Taubert Henrik, Inft., 14 Kp, *1893 Somogyszil, Somogy, +11.04.1915
Würth Franz, Inft. , 10 Kp., *1892 Felsőleperd (?), Tolna, +8.04.1915

oraz 8 innych żołnierzy znanych jedynie z nazwiska i imienia, a których bliższych danych nie udało się uzupełnić: Fanyas (Kdtt), Tamás (Kdtt), Buzdugán Mihály, Haller János, Chama Jόzsef, Szentes János, Nyul Mihály, Veber Tamás.

Polegli z kuk IR 19

Boros Gabor, LstInft., kuk IR 19, *1890 Takácsi, Veszprém, +12.04.1915
Csizmadia Franz, LstInft., kuk IR 19, *1890 Dég, Veszprém, +10.05.1915
Csaszar Franz, ERInft, kuk IR 19, 11 Kp., *1888 Dáka, Veszprém, +10.05.1915
Gergely Bela, ERInft., kuk IR 19, *1892 Nagyécs, Győr, +10.05.1915
Finta Lajos, Res.Inft., kuk IR 19, 12 Kp. *1887Mezőkomárom, Veszprém, +12-23.1915
Fodi Kalman, LstInft., kuk IR 19, 1 M Kp.,*1893 Pápanyögér, Veszprém, +12.04.1915
Frank Georg, LstInft., kuk IR 19, *1894 Városlőd, Veszprém, +10.05.1915
Horvath Stefan, kuk IR 19, 9 Kp.,*(?), + 22-25.04.1915
Hegyi Ignaz, LstInft., kuk IR 19, *1890 Rábacsécsény, Gyór, +10.05.1915
Lo(e)rant Josef, ResInft., kuk IR 19, 4 Kp/VI M Baon *1888 Gergelyi, Veszprém, +10.05.1915
Manheim Samuel, LstInft., kuk IR 19, *1892 Veszprém, +12.04.1915
Mod Laszlo, LstInft., kuk IR 19, 1893 Alsóiszkáz, Veszprém, +10.05.1915
Nemeth Sándor, ResInft, kuk IR 19, *1886 Börcs, Győr, +26.04.1915
Peter Sandor, ERInft., kuk IR 19, 4 Kp/VI M Baon, *1889 Adásztevel, Veszprém, +10.05.1915
Raksanyi Imre, LstInft., kuk IR 19, 3 Kp/VI M Baon, *1894 Alsógörzsöny, Veszprém, +27.04.1915
Szentes Josef, Inft., kuk IR 19, *1891 Nagyvázsony, Veszprém, +23.04.1915
Tornyos Johann, ERInft., kuk IR 19, 3 Kp/VI M Baon, *1882 Pázmándfalu, Győr, +24.04.1915
Vagi Josef, LstInft., kuk IR 19, 1894 Bakonytamási, Veszprém, +18.04.1915
Vasvari Johann, LstInft., kuk IR 19, * 1893 Lovász-Patona, Veszprém, +10.05.1915

oraz 7 innych żołnierzy, znanych jedynie z nazwiska i imienia, a których bliższych danych nie udało się uzupełnić: Pleskal V., Fogarasi, Baranyos Dániel, Hovazik Lászlό, Szentes I., Terecs Jόzsef, Vajda Mihály.

Polegli z kuk IR 26

Besenbacher Johann, LstInft., kuk IR 26, 4 Kp./VIII M Baon, 1894 Nagymaros, Hont, +29.04.1915
Bucsik Erno, ERInftcs., kuk IR 26, *1884 Dömeháza, Hont, +27.04.1915
Didi Dezsö, ResKorp.TitFldw., kuk IR 26, 12 Kp., *1885 Dömeháza, Hont, +13.04.1915
Fegyveres Imre, LstInft., kuk IR 26, 2 Kp/VIII MBaon., *1887 Selmecbánya, Hont, +13.04.1915
Hundzsa Johann, LstInft., kuk IR 26, 3 Kp/VI M Baon, *1894 Csolnok, Esztergom, +13.04.1915
Jagyugy Lörinc, ERInft, kuk IR 26 *1884 Szelenc, Hont, + ?.04.1915
Kukan Michael, LstInft., kuk IR 26, *1889, Zsitvabesenyő, Bars, +13.04.1915
Magyar Georg, Inft., kuk IR 26, 3 Kp/VII M Baon, *1891 Zsitvabesenyő, Bars, +14.04.1915
Maurer Franz, LstInft., kuk IR 26, 1Kp/VIII M Baon, *1887 Nagymaros, Hont, +14.04.1915
Michlo Kalman, ERInft., kuk IR 26, *1893 Garamszentgyörgy, Bars, +1915.04.13
Neder Lajos LstInft., kuk IR 26, 2 Kp/VIII M Baon, *1894 Budapest, , +13.04.1915
Paulov Georg, ERInft., kuk IR 26, *1889 Felsőlegénd, Hont, +13.04.1915
Pretner Johann, Inft., kuk IR 26, 2 Kp/VIII M Baon, *1886 Piszke, Esztergom, +13.04.1915
Sarközi Bela, LstInft., kuk IR 26, 4Kp./VII Mbaon, *1894 Kéménd, Esztergom, +14.04.1915
Ponadto 2 żołnierzy, których bliższych danych nie udało się uzupełnić:Kulák Károly, Kulkán Stefán.

Polegli z kuk IR 83

Abraham Michael, LstInft., kuk IR 83, *1894 Szőce, Vas, +11.04.1915
Antal Josef, LstInft., kuk IR 83, 11 Mkp.*1894 Sorkipolány, Vas, +14.04.1915
Balazs Geza, LstInft., kuk IR 83, 4 Kp/VI Mbaon, *1894 Királyrév, Bratysława/Pozsony, +11.04.1915
Czopek Josef, ERInft., kuk IR 83, 2 Kp./VII M Baon, *1885 Marokrét, Vas, +12.04.1915
Dopona Alajos, ResKorp., kuk IR 83, *1886, Görhegy, Vas, +14.04.1915
Fuisz Michael, Lst.Inft., kuk IR 83, 7 Kp., *1893 Radafalva, Vas, +14.04.1915
Gabriel Johann, ResInft., kuk IR 83, 2Kp/VIII M Baon, *1885 Várújfalu (?), Vas, +13.04.1915
Hajos Josef, Fldw., kuk IR 83, 10 Kp., *1889 Nagysimonyi, +13.04.1915
Horvath Stefan, LstInft., kuk IR 83, *1894 Ondód, Vas, +13.04.1915
Kocsis Karl, Inft., kuk IR 83, * 1893 Ostffyasszonyfa, Vas, +23.04.1915
Kiss Antal, ERInft., kuk IR 83, 11 Mkp., *1883 Alsóoszkó, Vas, +11.04.1915
Kuntigraber Franz, LstInft., kuk IR 83, *1894 Vörthegy, Vas, +11.04.1915
Lang Kristóf, ResInft., kuk IR 83, 2 Kp/VIII M Baon, *1888 Németcsencs, Vas, +12.04.1915
Marton Viktor, LstInft., kuk IR 83, 1892 Kőszeg, Vas, +13.04.1915
Molnár Stefan, ERInft., kuk IR 83, 2 Kp/VIII Mbaon, *1886 Hosszúpereszteg, Vas, +12.04.1915
Nemeth Lajos, LstInft, kuk IR 83, 4 MKp, *1890 Kemenesmagasi, Vas, +13.04.1915
Schardl Josef, LstInft, kuk IR 83, 2 Kp./VIII M Baon, *1894 Bónisfalva, Vas, +11.04.1915
Skodnik Michael, ResInft., kuk IR 83, 2Kp/VIII M Baon, *1888 Lendvakirályfa, Vas, +13.04.1915
Tamandl Karl LstInft, kuk IR 83, *1888 Nád, Vas, +12.04.1915

Polegli z innych jednostek:

Kerekes Josef, ResInft., ku LIR 17, *1885 Jákó, Szabolcs, +10.05.1915
Hovanecz György, Vorm., kuk FKR 10, 3 Batt. *1890 Kéthely, Somogy, +28.04.1915

ponadto Kampre Jόzsef, Molnár Sándor, Raksan Imre z kuk IR 18, Barcsa Sándor z kuk IR 37, Balázs Károly z kuk IR 38, co do których nie udało się odszukać pełniejszych danych.

We wsiach sąsiadujących z Czeremchą pochowano:

w Határhegy (Загорб): 56 poległych z kuk IR 83, 40 poległych z IR 26, 100 poległych z IR 68,
w Kiesvölgy (Лубня):255 poległych z IR 19, 37, 44, 68 i innych jednostek.

Co do tej ostatniej miejscowości,na dziś można wstępnie wskazać, że zostali tu pochowani następujący żołnierze:

z kuk IR 19: Rehn Sándor, Koller Anton, Obslt, Cseri Mihály, Karincz Ferenc, Neumann Sándor, Pereczes Jόzsef, Vitéz Mihály.
z kuk IR 37: Bueric János, z kuk IR 68:Beke Sándor, Galenel, Kutszin Mihály, Mészáros Miklόs, Pál SándorZimon Miklόs.
z kuk IR 72:Madro János, z ku LIR 6:Löbl Lipόt, Mikus Pál, Muhi Sándor, Sanyi Sándor, Stadler Ferenc, Szárits Mátyás, Tόth Ferenc.
z ku LIR 24: Bogdán György, Hajnal Jόzsef, Veltin Ferenc, Pap Imre, Pinter Ferenc, Thihi András
z ku LIR 30: Dinka Mihály, Gara András, Gömört György, Haidzsán János,Kerekes Pál,Likár Mihály,Müller Fülöp, Nuber Albert, Oroszi István, Panesics Márton, Salacz István, Varga Sándor
z ku LIR 31: Clementis Viktor,Lt idR, Findra Lipόt, Kovács Jόzsef, Pádár István, Takács Jόzsef, Vörös Albert, Zombori Sándor
z kuk FKR 15: Tόth Mihály, Jazni Mihály.

Zdjęcia:

Zdjęcie z lata 2014 r. pokazujące wygląd centralnej części cmentarza

Widok na całość obiektu.

Jeden z autorów na tle centralnego krzyża.

Krzyż centralny i zbliżenie na umieszczoną na nim tabliczkę.

Sytuacja taktyczna w rejonie Czeremchy w dniach 7-11 kwietnia 1915 (szkic z artykułu Dromby Jozsefa poświęconego walkom o Przeł. Użocką).

Panorama wykonana na podstawie szkicu obserwatora artyleryjskiego pokazująca widok na pole walki w okolicy Czeremchy (jw.)

Stanowisko telefonu polowego w okopach austro-węgierskich nad Wołosatem. Wykonano je na początku kwietnia 1915 r. (z archiwum MWP w Warszawie).

Widok okopów austro-węgierskich nad Wołosatem (MWP)

Okopy austro-węgierskie nad Patokfalu(St. Stużica), odcinek ten obsadzał kuk FJB 29, kwiecień 1915 (MWP)

Prace przy rozbudowie pozycji obronnych nad Patakfalu (St. Stużica), kwiecień 1915 (MWP)

Stanowisko austro-węgierskiej armaty polowej M.05 na grzbiecie Stinka, kwiecień 1915. Działo to produkowano również w wersji górskiej, która dawała się rozłożyć na 3 podzespoły, co ułatwiało transport w górach (MWP)