Cmentarz wojenny w Toruniu (d. Toronya), woj. zakarpackie, UA
Treść
W miejscowości Toruń (do 1918 Toronya, obecnie w woj. zakarpackim Ukrainy) obok zbudowanej w 1809 r. cerkwi Wprowadzenia Matki Bożej, znajduje się duży cmentarz żołnierzy austro-węgierskich, niemieckich i rosyjskich zmarłych w tutejszych szpitalach polowych z ran i chorób. Co ciekawe,wśród pochowanych znalazł się również polski legionista, niestety nieznany z imienia i nazwiska, zmarły w jednym z tutejszych szpitali 20.04.1915 r. Niniejsze opracowanie jest wynikiem pracy zespołowej – kwerendy wykonał Radim Kapavik, wstępne opracowanie danych osobowych poległych wykonał Josef Marcjan i znany Wam już doskonale Yurij Fatuła. Nasza trójstronna współpraca jest zgodna z dewizą viribus unitis, jaką przyjęliśmy dla naszego międzynarodowego zespołu badawczego, mam nadzieję że kiedyś pozwoli to na likwidację białych plam związanych z całością karpackiego pola bitwy i przywrócenie pamięci poległych i zmarłych tu żołnierzy.
Cmentarz wojenny w Toruniu miał powierzchnię 1404 m2, został założony na działce przylegającej od północy do cmentarza parafialnego na planie prostokąta. Ponieważ znajduje się na dość płaskim stoku wzgórza cerkiewnego, to rzędy mogił miały układ tarasowy. W centralnym punkcie na specjalnie zniwelowanej powierzchni wznosił się obelisk(?) z krzyżem, do którego od dolnej części cmentarza prowadziła alejka. Wg dokumentacji z 1923 r. znalazło się tu 94 groby pojedyncze, 57 grobów zbiorowych (3-5 poległych) oraz 4 groby masowe tzw. szachty. Na pewno na cmentarzu miejsce spoczynku znalazło 300 żołnierzy, faktyczna ilość pochówków była jednak większa (brak danych co do osób i ilości pochowanych w szachtach, gdzie trafiały szczątki poległych przeważnie w końcu 1914 r. z pojedynczych mogił rozproszonych po całej okolicy). Jednak większość pochowanych to nie żołnierze polegli w walce, a to pacjenci co najmniej 5 szpitali polowych jakie działały na terenie Torunia między końcem stycznia a czerwcem 1915 r.
Wg danych ustalonych podczas zakładania cmentarza, a następnie potwierdzonych przez miejscowy posterunek żandarmerii Republiki Czechosłowackiej, na cmentarzu pochowano 30 żołnierzy armii niemieckiej, 267 żołnierzy armii austrowęgierskiej i pewną nieustaloną liczbę żołnierzy armii rosyjskiej. Na pewno tych ostatnich pochowano tu przynajmniej kilkunastu, wiadomo że spośród nich 2 z nich służyło w 310 pp. Tym zagadnieniem obecnie jednak nie będę się zajmował z przyczyn, o których wspominałem w niektórych postach poświęconych Maniłowej. Dla obiektu zachowała się pełna wymagana przepisami dokumentacja, brak w niej jedynie dokumentów potwierdzających przejęcie działki przez skarb państwa, ale może po prostu nie przekazano ich potem do Archiwum Wojskowego w Pradze.
Pierwsze prace nad uporządkowaniem pochówków w okolicy Torunia rozpoczęły się pod koniec maja 1915, kiedy siłami podległymi Etappen Station komando Tornya przeprowadzono inwentaryzację pochówków w okolicy. Do 27 lipca 1915 r. dokonano pierwszego spisu istniejących mogił i cmentarzy z danymi pochowanych w nich żołnierzy, do spisu dołączono szkice położenia mogił. Po zorganizowaniu struktur grobownictwa wojskowego na terenie Austro-Węgier, Toruń i okolice znalazły się we własnościowości terytorialnej kuk Kriegsgräberinspektion Kassa (obecnie Koszyce). Dowództwo tejże Inspekcji w początku 1916 r. skierowało do tego rejonu najpierw Arbeiterabteilung der Kriegsgräber Nr VII, uzyskując jesienią odpowiednią ilość jeńców w charakterze siły roboczej, a od początku 1917 r. prace w rejonie Torunia przejął KriegsgräberArbAbt 9 z siedzibą komendy oddziału w Okörmöze.Ich wynik uwidoczniono na planie sporządzonym w lipcu 1917 przez Uoffiz.Schelhorna z armii niemieckiej przydzielonego czasowo do KG AA 9
Obecnie na prostokątnej działce o wymiarach 55x30 m znajdują się słabo czytelne narysy pierwotnych mogił ziemnych, z trwałych obiektów zachował się jedynie kamienny nagrobek z metalowym krzyżem postawiony na grobie Nadiga Fidela, służącego w kolumnie samochodowej. Przed rozpoczęciem agresji rosyjskiej na Ukrainę użgorodzkie stowarzyszenie Memento Bellum przygotowało plan remontu cmentarza mający przywrócić pierwotny wygląd obiektu, w tym zakresie podjęło też współpracę z Konsulatem Generalnym CR oraz z Wydziałem Opieki nad Grobami Żołnierskimi za Granicą Ministerstwa Obrony Republiki Czeskiej – z oczywistych względów ze względu na trwającą wojnę obronną plany te uległy na razie zawieszeniu.
Tomasz Nowakowski, płk SG w rez.
Żołnierze niemieccy pochowani w Toruniu
W tym przypadku mamy do czynienia z osobami zmarłymi z ran lub z chorób głównie w szpitalach polowych rozwiniętych przez służby tyłowe dywizji ze składu XXIV Korpusu Rezerwowego, wchodzącego w skład tzw. Armii Południowej (zainteresowanych tym tematem odsyłam do postu z 14 sierpnia 2022 poświęconemu cmentarzowi na szczycie Szczob 1114 m). O ich rozwinięciu w Toruniu decydowało dogodne położenie miejscowości w dolnej części doliny przy drodze Wyszków(w Galicji) – Toruń, przy czym odległość od linii frontu biegnącej tu głównym grzbietem Karpat czyniła niemożliwym ostrzał artyleryjski a jednocześnie droga ta stanowiła dogodną arterię komunikacyjną. Wspomniane szpitale obsługiwały zresztą rannych i chorych żołnierzy obu sojuszniczych armii jak również rannych jeńców rosyjskich. Spośród żołnierzy pochowanych tu pierwotnie 2 osoby zostały ekshumowane i pochowane przez rodziny na terenie Niemiec. Chodziło tu o Hirscha Roberta z Fernspr.-Abt. des XXIV. ResK, zmarłego 15.03.1915 w FldLaz10 - jego zwłoki ekshumowano już w czerwcu 1915, rodzina pochowała je w Berlinie. Swoją drogą to ciekawy przypadek ze względu na termin ekshumacji, bowiem przepisy austro-węgierskie zezwalały na to wyłącznie od końca listopada do końca marca, ale w czerwcu rejon ten podlegał jeszcze jurysdykcji dowództwa tyłów Armii Południowej, stąd zapewne było to możliwe. Drugim ekshumowanym był LtidR Willi Pott z Kassel służący w 9 Kp RIR 224. Do dziś zachował się metalowy krzyż z tabliczką inskrypcyjną na mogile Nadiga Fidela, wymienionego na poniższej liście, a służącego jako kierowca w kolumnie samochodowej. Była to zresztą ofiara obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym, o jaki na krętej górskiej drodze nie było trudno. Publikowana niżej lista powstała głównie na podstawie wykazów przekazanych właściwym władzom austro-węgierskim przez niemieckie służby tyłowe oraz kart katastralnych i kart ewidencyjnych grobów. Uzupełniłem ją materiałem z analizy niemieckich Verlustliste (Preussen) z 1915 r. i innymi dokumentami zachowanymi w praskim Archiwum Wojskowym. Tam gdzie było to możliwe wskazano również szpital w którym zmarł dany żołnierz i przyczynę śmierci (z ran/ z choroby)
Arnold Karl, Musk., RIR 224, 8 Kp., *Leihgestern, +8.06.1915, zm. z ran
Bauer Johann, ErsRes., RIR 223, 12 Kp, *(?), +5.03.1915 zm z chor.
Bracker Karl, Musk., RIR 224, 9 Kp., *Neumünster, +4/5.06.1915, zm. z ran
Diery Karl, Gefr., RIR 221, 1 Kp, *(?), Au, Baden, +3/5.02.1915 sammel FldLaz 19 zm z ran
Günther Fritz, Musk., RIR 224, 7 Kp., *Zeulenroda, Reuß ä. L., +13.02.1915, zm. z ran
Fischer Heinrich, ErsRes., RIR 223, 1 Kp., *Sichenhausen, Schotten, +18.06.1915, zm z ran
Fischer Ludwig, Musk., RIR 224 2 Kp., *Grendelbruch, Molsheim, +17.02.1915, zm. z ran, FldLaz Nr 10
Hemel Karl, Krgsw.Gefr., RIR 221, 3 Kp., *Darmstadt, +16.02.1915, zm. z ran, FldLaz 10
Hermann Johann, Krgsw., RIR 224, 5 Kp, * Essen, +4.06.1915
Jäschke Richard, Ers.Res., RIR 222, 4 Kp., *(?) Aslau, Bunzlau, +31.03.1915
Keilbar Hugo, Musk., RIR 224, 6 Kp., * Schmalkalden, +2.04.1915, zm. z ran
Knapp Jakob, ErsRes., RIR 221, 5 Kp. *(?), +7/8.03.1915, zm. z ran
Kollwitz Walter RIR 224 , 8 Kp., *Berlin, +13.06.1915, zm. z ran, FldLaz 6
Krömer Ernst Friedrich, Musk., RIR 221. 12 Kp., *(?)Volksdorf, +13(ew 5).03.1915
Kroner (Heinrich?), RIR 221(może 224?), *Friedberg, +5.03.1915
Leistler Gerhard, Ers.Res., RIR 221 3 Kp, *Mainz, +19.04.1915, FldLaz 10
Meiser Wilhelm, RSK 48 *(?), + ?.1915
Nadig Fidel, Fahr., KavKraftwagKollone nr 3, * Ritteln, Grünkraut,+26.05.1915, zm. z obrażeń w wypadku
Nerge Ernst, Musk., RIR 221, 11 Kp., *(?) Eichtorf, Bückeburg , +14.02.1915
Nusa Mathias, Musk., RIR 224, 5 Kp.,*Neuwiese, Hoyerswerda, +8.06.1915, FldLaz 6
Pälmer Willi, FahrKan., Fußartillerie-Batt. 120 *(?) Hohenlimburg, Iserlohn, +8.03.1915, FldLaz 10
Ränke Willi, Kriegswillige, RIR 224, 2 Kp.,*Ramsla, +18.02.1915, zm. z ran FldLaz 10
Raasch Karl, Whrm., RIR 224, 4 Kp, *(?), +3.06.1915
Roth Franz, Musk., RIR 221, 3 Kp, *(?) Heppenheim, +12.02.1915, z ran
Ruff Stefan, RIR 224, 12 Kp.*(?), +?1915
Sandig Karl, Musk., RIR 221, 12 Kp. *(?), +1.06.1915
Sauer Karl, Musk., RIR 221, 12 Kp.,*Minden i. W., +18.02.1915, zm. z ran
Schmid Josef, Res.Pion.Kp 48, *Schneilsee, +8.07.1915, zm. z ran
Schüttler Wilhelm, RIR 223, 8 Kp., +7.04.1915, FldLaz 10, z chor.
Schütz Franz, Vorsch., RIR 223, MGK,*(?), +29.05.1915 zm z ran
Schneider Heinrich RIR 224, 5 Kp., *Mommenheim, +15.06.1915, zm. z choroby
Seger Georg, RIR 221, *(?), +?. 1915
Südmeier Heinrich, Musk., RIR 221, 11 Kp., *Kirchhorsten, Bückeburg, +13.02.1915, zm. z ran
Staaden Wilhelm, Gefr., RIR 222, 4 Kp.,*(?), +8.03.1915, zm. z choroby
Todtenhausen Walter, Whrm., ResArtMunKol. Nr 62, *(?)Barmen, +24.05.1915, FldLaz 6, zm. z chor.
Ulrich Karl, ErsRes., RIR 221, *(?) Oberscharbach, Heppenheim, + 5.03.1915
Weritz Christ.(of?),Ers.Res., RIR 221, 2 Kp., *(?) Kiedrich, Wiesbaden, +8.03.1915 zm. z chor.
Willig Hans, Gefr., RIR 221, 11 Kp., *Offenbach, +26.05.1915, z ran
Wittinger Eugen, RIR 221, *Gemmheim, Thann i. E., +10/11.02.1915, zm. z ran
Wobker Hermann, Jg., Res.Jäg.B. 20, 2 Kp., *(?) Bückeburg, +27.03.1915
Lista pochowanych w Toruniu(Toronya) żołnierzy austro - węgierskich
Mimo że wykorzystywaliśmy również informacje z urzędowych NachrichtenüberVerwundeteundVerletzteorazVerlustliste, często nie dało się ustalić pełnych danych osobowych pochowanych tu osób. W wielu przypadkach musieliśmy się oprzeć jedynie na kartach ewidencyjnych grobu czy pierwotnych spisach, które zwykle zawierają tylko szczątkowe dane ograniczające się do imienia, nazwiska, jednostki (a to też nie zawsze!), daty śmierci/ew. pochówku. Statystycznie polegli pochodzili głównie z jednostek austrowęgierskich wchodzących w skład 19 ITD, której dowództwo w czasach pokoju stacjonowało w Pilźnie i innych jednostek walczących na tym odcinku Karpatod stycznia do maja 1915 r. I tak: na liście znalazło się 50 żołnierzy kuk IR 35, 52 żołnierzy kuk IR 75, 16 żołnierzy kk LIR 29, 15 żołnierzy kuk FJB 22, 10 żołnierzy FJB 5, 7 żołnierzy FJB 6 (wiele osób z Galicji). Pozostali służyli w innych jednostkach piechoty (np. kuk IR 58, b-h IR 1) czy rodzajów broni (np. kuk PB 6, kuk FHR 3), jednostkach Landsturmu austriackiego bądź węgierskiego. Pochowano tu również osoby cywilne jak woźniców czy pracowników zmilitaryzowanych oddziałów roboczych, wykonujących świadczenia na rzecz armii. O ile dysponowaliśmy taką informacją, podaję również nr szpitala, w którym dana osoba zmarła, przyczynę śmierci (z ran/z choroby) i numer grobu.
Andvic Wenzl, kuk IR 35, 7 Kp. +25.02.1915, gr. 711
Apor Oszkár, Oblt, kuk IR 65, 2 Kp., *1889 Budapest, +14.10.1914
Badananic Josef, kk LstIR 11, 2 Kp., +9.02.1915, zm. z ran
Bambach Alois, Inft., kuk IR 35, *1885 Tojmezí, +22.03.1915, Fld.Sp. 19, gr. 288
Bartl Alfred, kuk IR 75, *1884 Tachov, +31.01.1915/pogrz. 5.4.1915
Bauxbaum Karl, Inft., kuk IR 75, 10 Kp., *1893 NováBystřice, Jindřichův Hradec, + 15.02.1915, gr. 271
Benda Eduard, ERInft., kuk IR 75, 12 Kp, *1888 Hloubětín, Karlín, +29.04.1915, Fld.Sp. 6., gr.427
BeznoskaWenzel, Jg., kuk FJB 22, 2 Kp., *1885 Neuměřice, Kralupy n/V., +30.05.1915, Fld.Sp. 6., gr 255,
B(P?)inc Franz, Inft., kuk IR 75, 4 Kp. , *1894 Pukárec, Č. Budějovice, +14.04.1915, zm. z ran
Bláha Franz, Inft., kuk IR 75, 6 Kp., *1881 Jindřichův Hradec, +31.05.1915, zm. z ran
Blašek Anton, LstInft., kk LstB21
Bodnar Demeto, kk LstB 5, 3 Kp., +19.02.1915, zm. z ran
Böhm Anton, Inft, kuk IR35, 16 Kp., *1894 Těchlovice, Stříbro, + 5.02.1915 zm. z ran, gr. 284
Brunner Franz, ERInft, kuk IR 75, 5Kp. *1887 Nv. Bystřice, Jindřichův Hradec, +26.03.1915,FldSp 10, gr. 387
Burda Wenzel Jg., kuk FJB 22, 4 Kp., *1893 Hrad Nečtiny, Kralovice, +4.02.1915, FldSp 19, gr. 284
Butuva (?), kk LdstB 21, +4.02.1915, gr. 382
Čekal Johann, Inft., kuk IR 75, 6 Kp., +22.03.1915, FldSp 19
Černý Franz, Inft., kuk IR 35, *1894 Nová Bystřice, Jindřichův Hradec, +27.03.1915, gr. 290
Česák Karl, kuk IR 35, *1888 Plzeň, +22.03.1915, FldSp. 19, gr. 288
Chamra Stefan, kuk IR 75, 2 Kp., *1894 Chotoviny, Tábor, *2.03.1915, FldSp 10, gr.473
Cibulka Josef, kuk IR 35, 3Kp., *1884 Luženice, Domažlice, +11.02.1915, FldSp 19, gr. 297
Cigal Ludwig, Jg., kuk FJB 6, +8.06.1915, FldSp 6, gr. 262
Čiviš Adalbert, Inft.,kuk IR 35, 6 Kp., *1891 Lišice, Přeštice, +26.03.1915, Fld.Sp. 10, zm z ran, gr. 387
Cizmic Sali, bh IR 1, 2 Kp., +22.05.1915
Cyna Wenzl
Derfler Heinrich, Inft, kuk IR 75, 5 Kp, *1893 Sram, Grieskirchen +24.05.1915, 6 FldSp, gr. 251,
Douša Franz, Jg., kuk FJB 6, *(?), +17.02.1915, gr. 272
Duleda Wilhelm, Jg., kuk FJB 22 , +1.04.1915, gr. 280
Dyli(y?)nda Ludwig, LstInft., kk LstIB 21, 1Kp., +1.04.1915, zm. z chor.
Eckl Karl, kuk IR 35, *1885, Pivoň, HoršovskýTýn, +20.02.1915, FldSp10, gr. 274
Festbaum Franz, Inft., kuk IR 75, 5 Kp., *1894 Pohoří n/Šumavě, Kaplice, +4.02.1915, FldSp 19, gr. 284,
Forster Josef, ER Inft, kuk IR 35, 1 Kp., * 1882 Všeruby, Domažlice, +24.03.1915, FldSp 10, zm. z ran, gr. 299
Gallerach Josef, Jg. kuk FJB 6, 3 Kp., *1889 Kroschau(?), Rakovník, +17.02.1915, FldSp10, gr. 272
Gomogyi Nandor, Ziv.Arb., StrassenArb.Abt, +22.05.1915 zm. z choroby, Fld Laz 6/13
Gullán János, *1872 Morvamogyorod, +25.03.1915
Einichts Mujo, bh IR 1, 6 Kp., *1889 Sarajevo, +3.06.1915
Haier Franz, kuk IR 75, +2.02.1915, gr. 382
Hegedus Georg, LstTrSold, ku LstTrDion 12, *1877 Kunszentmarton, Jasz-Nagykun-Szolnok, +?1915
Heinl Johann, Jg., kuk FJB 22, *1893 Bukovany, Sokolov, +5.02.1915 FldSp 19, gr. 284
Hilgartner Hermann, Inft., kuk IR 75, 10 Kp., *1893 Pravětín, Prachatice, +13.04.1915, zm. z ran
Hoffmann Johann, Jg., kuk FJB 22, *(?) Pořejov, Tachov, +18.02.1915, FldSp 19, gr 274
Hoier Heinrich, kuk IR 35, *1890 Nový Kostel, Cheb, +4.02.1915 , FldSp 19, gr. ?
Hynčik Josef, kuk IR 35, *1894 Hluboká, Domažlice, +15.05.1915, , FldSp 6, gr. 463
Hynek Wenzel, Inft., kuk IR 75, 6. Kp, *1892 Dvorce, Tábor, +18.05.1915, zm. z chor.
Janda Anton, kuk IR 35, 5 Kp., +24.03.1915, gr. 299
JasiotekWladislav, Inft., kuk IR 35, *?, +3.04.1915, FldSp10, gr. 416
Jinger Josef, Jg, kuk FJB 22, +(?)1915, gr. 434
Kačok Valentin
Kähs Franz, LstInft., kk LstIR 11, 1 Kp., + 5.03.1915, zm. z chor.
Kastner Michael, kuk IR 98, 2 Kp., +27.03.1915 zm. z ran
Kaspar Emanuel, kuk IR 35, *?, +20.05.1915, , FldSp 6, gr.256
Kellner Heinrich, Inft., kk LIR 29, 4 Kp, *1886, Suchdol, Jindřichův Hradec, +6.06.1915, FldSp 6, gr. 262
KnesikKolman, Jg., kuk FJB 22, +28.03.1915, gr. 290
Kohn Hugo, Lst.Oblt., kk LstB 98, 2 Kp., +18.02.1915, FldLaz 10, zm. z ran,
Klicz Franciszek, ResJg, FJB 5, 5 Kp., *1889 Czernichów, Żywiec, +8.02.1915, FldSp 6, zm. z ran, gr. 297
Klug Josef, Inft., kuk IR 35, 4 Kp., 1894 Draženov, Domažlice, +4.05.1915, zm. z chor. FldSp6, gr.428
Kneifel Klement, ResJg. kuk FJB 5, 4 Kp, *1887 Svinov, Zábřeh, +28.03.1915, FldSp 19, zm. z ran gr.290
Kolář Josef, Inft., kuk IR 75, *1894 Oberdorf ?, Kamenice n/Lipou, +24.06.1915 FldSp 8, gr.?
Koleno Josef, Inft., kuk IR 35, 5 Kp., *1893 Borek, Plzeň, +26.04.1915, zm. z chor., gr. 423
Koller Johann, Inft., kk LIR 29, 4Kp., *1893 Heurafel ?, +13.06.1915, FldSp. 6, gr. 470,
KovářIgnác, kuk IR 75, +31.01.1915, gr. 382
Kovář Sylvester, Inft. kuk IR 75, 11 Kp., *1893 Kunžak, Jindřichův Hr., +2.02.1915, zm. z ran
Kovarik Adolf, ERJg., kuk FJB 6, 3 Kp., *1884 Svata, +11.04.1915, FldSp 6, gr. 282
Kozmita Josef, kuk IR 35, +23.03.1915, gr. 299
Kraus Michael, LstInft., kk LstIR 11, +4.02.1915, zm. z ran
Kramer Franz, kuk FHR 3, 1 Bat., +12.05.1915
Kramlinger Theodor, kuk IR 75, 3 Kp., *1893 Kladné, Český Krumlov, +13.02.1915, FldSp 10, gr. 287
Kratochvil Johann, kuk IR 75, 5 Kp., *1889, Křeč, Pelhřimov, +2.06.1915, FldSp 6, gr. 258
Kriwanek Josef, Inft., kk LIR 29, 3Kp., +26.05.1915, FldSp 6, gr. 259
Krizo Ignatz, kuk IR 75, 10 Kp., *1889 Lodhéřov, Jindřichův Hradec, +7.04.1915, FldSp 10, gr. 292
Křeček Rudolf, Inft., kuk IR 75, 9 Kp., *1886 Temnice, Kamenice n/Lipou, +1.06.1915, FldSp 6, gr. 257
Křimil Emanuel, kuk IR 75, 3 Kp., *1893 Gansau?, Prachatice, +29.03.1915, gr. 295
Křížovský Wenzel, IR 75, 11 Kp., *1887 Lhotka, Tábor, Slapy-Hnojná *2.02.1915, zm. z ran
Krs Franz, kuk IR 35, *1888 Zálesí, Přeštice, +7.02.1915, FldSp. 19, gr. 285
Kubin Vincenc kuk IR 75, +3.02.1915, FldSp 19, gr. 382
Kullai Michael, ku LIR 29, 3 Kp., *1875 Orgovany, Pest-Pilis-Solt-Kiskun, +2.02.1915, gr. 382
Kupiec Franz, Jg., kuk FJB 6, 1 Kp., +18.03.1915, FldSp. 10, gr. 273,
Kurzka Franz, kuk IR 75, 3 Kp, *1886 StaréMěsto, Jindřichův Hradec, +21.05.1915, FldSp 6, gr. 252
Kvasnicka Josef, Inft., kuk IR 75, 2 Kp., *1891 Lidmaň, Kamenice n/Lipou, +24.03.1915, FldSp 10, gr. 299
Kwarda Franz, Inft., kuk IR 35, 4 Kp., *1892 KamennýÚjezd, Stříbro, +28.03.1915, FldSp 10, zm z ran, gr. 291
Lenhart Josef, Jg., kuk FJB 22, 1 Kp., *1890 MariánskéLázně, +12.05.1915 FldSp 6, gr. 462
Lepič Johann, kuk IR 35, *1893 Staňkov, Domažlice, +5.02.1915, FldSp 19, gr. 296
Liebl Josef, Inft., kuk IR 35, *1891, +12.02.1915, FldSp 10, gr. 287
Likitak Georg, LstInft. ku LIR 11, *1875 Ferhert, +23.02.1915 zm. z choroby
Linhard Ludwig, Inft. kk LIR 29, 11 Kp.*1889 Dačice, Jinřichův Hradec, +2.06.1915, FldSp 6, gr. 255
Lisack Adalbert, Inft., kk LIR 29, 1 Kp., *(?), +8.06.1915 FldSp 6, gr. 262,
Ludwig Adolf, ResJg, kuk FJB 5, 1 Kp.*1885 Staré Město, Bruntál, +19.05.1915 zm z ran., gr?
Madl Karl, kuk IR 75, 10 Kp., *1888 Březina, Kamenice n/Lipou, +8.04.1915, FldSp 10, gr. 293
Marczak Josef, Jg., kuk FJB 5, 3 Kp., +15.02.1915, FldSp. 10, zm. z ran, gr. 271
Martinu Wenzel, Inft., kuk IR 75, MGA, *1894, Soběslav, Tábor, +11.02.1915, FldSp 10, gr. 297
Mašek Wenzel, Inft., kuk IR 75, 15 Kp, *1892 Kaneberg ?, Tábor, +1.02.1915, gr. 284, FldSp 19,
Matas Augustin, kuk IR 35, *1893 Plzeň, +6.03.1915, FldSp 10, gr 275
Matlák Alois, kuk IR 75, *1894 Janovice, Kamenice n/Lipou, +6.02.1915, FldSp 19, gr. 296
Matusek Anton, Jg., kuk FJB 5, *(?), +(?)1915, gr. 297
Mayer Ferdinand, ResInft., kuk IR 35, *1889 Litice, Plzeň, +8.02.1915, FldSp 19, gr. 297
Michalek Johann, Inft, kuk IR 75, 3 Kp., *1890 Temnice, Kamenice n/Lipou, +9.04.1915, FldSp 10,
Michatchko Michael, kuk IR 58, 3 Kp., +12.02.1915, zm. z ran
Mick Franz, Inft, kk LIR 29, 12 Kp, *1880 Hořičky, Český Krumlov, +1.06.1915, FldSp 6, gr. 258,
Miesnik Josef, ku LIR 11 , +2.02.1915, gr. 382
Mika Johann,Inft., kuk IR 75, *1894 Chabrovice, Tábor, +10.02.1915, FldSp 19, gr. 286
Mikes Franz, kuk IR 75, *1885, Dynín, Třeboň, +4.05.1915, FldSp6., gr.428
Milota Johann, Inft. kuk IR 35, 16 Kp., *1891 Jarov, Plzeň, +18.02.1915, zm. z ran, gr. 274
Mittelmaier Franz, Inft., kuk IR 75, 2 Kp, *1890 Skalka, Jindřichův Hradec, +7.02.1915, FldSp 19, gr. 285
Molnar Josef, LstInft. kk LstB 21, 1 Kp., *1877 Nyul, Gyor, +20.04.1915, gr. 419
Moravec Jan, kuk IR 75, 11 Kp., *1892 Klatovy, +28.03.1915, Fld.Sp. 19, gr. 290,
Morawetz Franz, kuk IR 75, 7 Kp. *1890 Suchdol, Jindřichův Hradec, +7.05.1915 Fld.Sp. 6, gr.434
Mück Rudolf, Jg, kuk FJB 5, 4 Kp, *(?), + 11.05.1915, Fld.Sp. 6, zm. z ran, gr. 461
Murnyák Peter, Inft., ku LIR 11, 2 Kp., *(?) Nyírvasvári +3.02.1915 zm. z ran.
Nagy Josef, LstInft., ku LstIR 31, 2 Kp., 1874 Érsekújvár, +6.03.1915, Fld.Sp. 10, zm. z chor.
Němec Johann, kuk IR 75, Kp. 10, *1893 Stanovice Pelhřimov, +5.02.1915
Niessner Franz, Jg, kuk FJB 5, 4 Kp., *(?) Karlov, Rýmařov, +28.05.1915 Fld.Sp. 6, gr. 254
Novak Anton, Inft., kuk IR 35, *1893 Bukarest,+9.05.1915, Fld.Sp. 6, gr 434
Novak Franz, Jg., kuk FJB 6, 6 Kp., *1892 Zachetuma(?), +20.06.1915, MobRS 8/1, zm. z chor., gr. 268
Novotny Andreas, ER Inft, kuk IR 67, 5 Kp., 1889 Jarovnice (Jernye, Sáros), +3.03.1915
Novotny Karl, Jg., kuk FJB 22, *1892 Měšice, Brandýs n/Labem, +17.02.1915, Fld.Sp 10, gr. 272
Novotny Wenzel, kuk IR 75, 6 Kp., *1885 Hamr, Jindřichův Hradec, +9.06.1915, Fld.Sp 6, gr. 266
Nuly Josef, Inft., kuk IR 35, *(?), +6.03.1915, gr. 275
Nyuro Andreas, LstTrSold, ku LstTrDion 12, *1875 Cegléd, Pest-Pilis-Solt-Kiskun, +(?)1915
Obermeyer Josef, kuk IR 35, *1888 Sázava, Královské Vinohrady, +6.06.1915, Fld.Sp. 6, gr. 264
Oppel Thomas, kuk IR 35, *1893 Schames bei Neuhaus, +22.03.1915, Fld.Sp. 19, gr. 288
Ostradonec Karl, Inft. kk LIR 29, 1 Kp., +10.05.1915, Fld.Sp. 6, gr. 461,
Pataki Lajos, ZivArb, StrArbAbt., *(?), +25.02.1915 zm. z chor.
PavlicekWenzel, kuk IR 75, 7 Kp, *1889, Chvojnov-Útěchovičky, Pelhřimov, +19.05.1915, FldSp 6, gr. 263
Pernglan Josef, Inft., kuk IR 35, 6 Kp., *1892 Líně, Stříbro, +5.02.1915
Petrlík Jan, Inft., kk LIR 29, 8 Kp., *(?), +30.05.1915, FldSp 6, gr. 255
Pichhacker Jakob, LstInft., kk LstB 98, *(?), +8.03.1915
Pichurowitz Jakob, kuk IR 58, 4 Kp., *(?), +5.02.1915 zm. z ran
Pils Josef, Inft., LIR 29, 1 Kp., *(?), +31.05.1915, FldSp 6, gr. 257
Pischinger Franz, Inft., kk LIR 29, 7 Kp. *(?), +25.04.1915, FldSp 6, gr. 423
Polster Franz, Inft., kuk IR 75, *1894 Horní Vltavice, Prachatice, +12.02.1915 FldSp 10, gr 297
Popesku Joan, LstInft., kk LstIB 221, *1872, Strazo, + 22.04.1915, zm. z chor.
Prawda Wenzel, Inft., kuk IR 75, 3 Kp, *1894 Černovice, Kamenice n/Lipou,+27.03.1915, FldSp10, gr. 290
Prinz Michael, ResInft., kk LIR 29, 2 Kp., *1879 Vatětice, Sušice, +5.06.1915,FldSp 6, gr. 261
Puritscher Konrad, Inft., kk LIR 29, 10 Kp., +5.06.1915, Fld.Sp. 6, gr. 261
Quitterer Michael, kuk IR 35, *?, +22.03.1915, Fld.Sp. 19, gr. 299
Radanovics János, Inft., ku LIR 11, 2 Kp., *(?) Nagyborzsova, Bereg +9.02.1915, zm. z ran
Rajški Jan, Jg., kuk FJB 6, 3 Kp., *1892 Letovice, +30.04.1915, FldSp 19, gr. 423
Radłowski Józef, Inft., kuk IR 35, *1892 Biskupice, Wieliczka, +1.04.1915, FldSp19
Rasch Karl, Inft., kk LIR 29, +(?)1915, gr. 259
Repler Dominik, Inft., kk LIR 29, 5 Kp., +7.05.1915, FldSp 6, gr. 435
Říha Karel, kuk IR 75, +2.02.1915, gr. 382
Roppert Franz, ResJg., kuk FJB 22, *1887 Přimda, Tachov, +28.04.1915, FldSp 6, gr. 423
Rössler Hans, ResInft., kuk IR 35, *1889 Prostiboř, Stříbro, +25.05.1915, FldSp 6, gr. 253
Rudischer Ferdinand, Inft., kk LIR 29, *1891 Buk, Jindřichův Hradec, +25.03.1915, FldSp 10, gr. 299
Rurek Josef, Kan., kuk FKR 23, 3 Bat.,*(?), +5.04.1915
Ružek Josef, Jg, kuk FJB 22, *(?), +13.04.1915, gr. 417
Ryba Karl, Inft., kuk IR 75, 3 Kp., *1893 Dvorce, Tábor, +1.02.1915, zm. z ran
Salát Josef, ER Inft., kuk IR 75, 6 Kp., *1888 Pohnání, Tábor, +6.06.1915, FldSp6., gr. 264
Scheller Eduard, Jg., kuk FJB 22, *1887 Praha, +11.05.1915,FldSp 6, gr. 394
Schenk Georg, Jg., kuk FJB 22, *1894 HorníSlavkov, +9.02.1915 FldSp19, gr. 297
Schoderböck Franz, LstInft., kk LstB 32, 2 Kp., *(?),+17.03.1915, zm. z chor.
Schvedor Franz, kk LstB96,*(?), +8.03.1915
Schweigert Josef, Fldw., kuk PB 6, 3 Kp., +24.03.1915, FldLaz10, zm. z ran
Seidel Josef, Jg., kuk FJB 5, 3 Kp., *(?), + 15.05.1915, Fld.Sp. 6, gr. 463
Šerý Josef, kuk IR 75, 4 Kp., *1888 Ševětín, Třeboň, +1.05.1915,FldSp 6, , gr. 427
Silovsky Rudolf, kuk IR 35, *1881 Soběsuky, Přeštice, +7.02.1915, FldSp19, gr. 285
Šindelář Karl, kuk IR 75, 6 Kp., *1887 Hatín, Jindřichův Hradec, +2.06.1915,FldSp 6, gr. 259
ŠindelářWenzel, kuk IR 35, *1893 Klenčí, Domažlice, +5.02.1915, FldSp19, gr. 296
Skibinskyi Kazimir, LstInft., kkLstB 203, *(?), + ?.1915
Sklar Ludwig, ERInft., kk LIR 29, 10 Kp., *1882 Stockerau, +7.06.1915, FldSp10, gr. 264,
Škopek Josef ResJg., kuk FJB 22, 4 Kp, *1884 KrálovskéVinohrady, +7.06.1915, FldSp6, gr. 264
Smutny Gottlieb, kuk IR 75, 3 Kp, *1889 Pacov, Pelhřimov, +9.04.1915, FldSp10, gr. 293
Srb Josef, kuk IR 35, *1892 Staňkov, HoršovskýTýn, +25.03.1915, FldSp19, gr. 299
Stamprecht Wolf, Jg., kuk FJB 5 *(?), +(?)1915, gr. 298
SteinsdörferLaurenz, kuk IR 35, *1894 Bělá n/Radbuzou, HoršovskýTýn, +10.02.1915, FldSp19, gr. 286
Stocker Vinzenz, kuk IR 35, *1892 Lučina, HoršovskýTýn, +6.02.1915, FldSp19, gr. 296
Suchý Anton, kuk IR 75, 6 Kp.,*1891 MladáVožice, Tábor, +9.02.1915, FldSp19, gr. 297
Tichy Franz, LstInft., kuk IR 35, 1894 Wien, +21.03.1915, FldSp 10, gr. 713
Treml Josef, kuk IR 35, *1891 Lambach, Bayern, +22.03.1915, FldSp 10, gr. 299
Turek Martin, Inft., kuk IR 35, *1890 St. Kičan (?), Stříbro, +13.05.1915, FldSp 6, gr. 462
Tychtl Vaclaw, kuk IR 75, *1894 Kloužovice, Tábor, +5.05.1915, FldSp 6/13, zm. z ran
Ulrich Ernst, Inft., kuk IR 35, *1893 Mýtnice, Horšovský Týn, +6.02.1915, FldSp 19, gr. 296
Uzel Franz, LstInft., kuk IR 35, *1894 Těškov, Rokycany, +21.02.1915, FldSp 10, gr. 711
Vachal Mathias, LstInft., kuk IR 35, *1894 Kausk (?), Domažlice, +23.03.1915, FldSp 10, gr. 713
Vasiles Vasil, Zivilkutscher(woźnica podwody) +?.1915
Vesely Josef, Inft., kuk IR 75, *1892 Dynín, Třeboň, +8.02.1915, FldSp 19, gr. 297
Volavski Josef, Jg., kuk FJB 5, 4 Kp., *1894 Otice, Opava, +8.05.1915, gr. 435
Vorel Josef, Inft., kuk IR 75, 10 Kp., *(?), +20.04.1915, zm. z ran
Vyhnal Anton, Inft., kuk IR 75, *1885 Březina, Pelhřimov, +1.05.1915
Widder Alois, LstInft., kuk IR 35, *1894 Mantov, Stříbro , +31.01.1915, FldSp 19
Wietecka Franz, Inft., kuk IR 35, +27.03.1915, FldSp 10, gr. 357
Wilda Josef, Jg. kuk FJB 22, 2 Kp., +20.02.1915, FldSp 10, gr. 274
Winter Alois, Inft., kuk IR 75, 8 Kp., *1888 Opatov, Cheb, +29.01.1915 zm. z ran
Wolf Alois, Jg., kuk FJB 22, *1890 Tis u Luk, Žlutice, +12.04.1915, FldSp 10, gr. 282
Wolf Ernst, ResInft., kuk IR 35, *1889 Aš, +20.03.1915, gr. 713
Wolena Josef, ER Inft., kuk IR 35, *1886 Křenovy, Horšovský Týn, +14.05.1915,FldSp 6, gr. 396
Wotrha (?), kuk IR 35, *(?), + 1915, gr. 387
Zeinar Anton, LstInft., kuk IR 35, *1897 Stříbro, +7.02.1915, FldSp 19, gr. 285
Zuber Johann, Inft., kuk IR 35, 7 Kp., *1890 Horšovský Týn, +10.02.1915, zm. z ran
Dwa zdjęcia z października 2020 r. ze spotkania członków Memento Bellumna cmentarzu w Toruniu z Konsulem Generalnym Republiki Czeskiej we Lwowie.
Aktualny stan działki z cmentarzem wojennym, zdjęcie z 2020 r., jest ona regularnie wykaszana staraniem mieszkańców Torunia.
Plan cmentarza wojennego w Toruniu wykonany latem 1917 po zakończeniu prac nad jego założeniem.
Szkic położenia cmentarza wykonany przez żandarmów z posterunku w Toruniu w 1923 r.
Dwie pocztówki z epoki pokazujący pierwotny wygląd kwatery wojennej w Toruniu: jak widać znaczna część grobów była zbiorowa, już wówczas istniała podwójna numeracja grobów.
Toruń w okresie luty – maj 1915 r. stanowił siedzibę wielu sztabów i tyłowych służb dywizyjnych – tu zdjęcie wykonane w końcu lutego 1915 r. podczas wizyty oficerów niemieckich w sztabie 19 ITD.