O nieprzewidzianych skutkach epidemii
Treść
Tomasz Nowakowski, płk SG w rez.
Wkrótce upłynie rok od niedoszłej konferencji naukowej poświęconej cmentarzom i działaniom wojennym na ziemi tarnobrzeskiej. Dokładnie 25 kwietnia 2020 roku miała się ona odbyć w Muzeum Historycznym Miasta Tarnobrzega, które ją organizowało. Udział w niej zapowiadali wiodący badacze tematyki I wojny światowej z kraju i zagranicy. No cóż, z oczywistych powodów konferencji nie można było przeprowadzić – na przeszkodzie stanęło zamknięcie muzeów wprowadzone razem z innymi restrykcjami epidemicznymi. W tym miejscu dodać należy, że Muzeum usiłowało przesunąć tą imprezę na jesień, to jednak zbiegło się z wielkim wzrostem śmiertelności w naszym kraju i kolejnym zaostrzeniem restrykcji.
Nie znaczy to jednak, że przygotowania do konferencji nie wniosły nowych wartości – zaproszeni goście mieli bowiem przygotować artykuły dotyczące ich wystąpień, tekstami tymi Muzeum HMT dysponuje i zapewne wyda je w najbliższej przyszłości. Dla naszej działalności istotnym jest jednak, że przygotowując artykuł zatytułowany „Bitwa pod Zaleszanami – cmentarze, pamięć zbiorowa, legenda w świetle dokumentów i strat" dokonałem badań dokumentów obu stron walczących tam we wrześniu 1914 roku. Pozwoliło to dokonać dokładnej rekonstrukcji wydarzeń jakie miały wówczas miejsce. Zbadałem również i poddałem analizie straty rosyjskie i austro-węgierskie, poniesione w dniach 14-15 września 1914, w wyniku czego możliwe było dalsze uzupełnienie listy poległych pochowanych na cmentarzach wojennych w Gminie Zaleszany (Kępie Zaleszańskie, Zbydniów). Wykaz poległych wówczas żołnierzy armii rosyjskiej znajdziecie na naszej stronie internetowej. (tu link). Umieściliśmy tam również listę poległych w dniach 7-10 października 1914 w rejonie Zaleszan żołnierzy kuk IR 71. Służyli w nim przede wszystkim obywatele ówczesnego Królestwa Węgier, stanowiącego równoprawną część naddunajskiej monarchii. Ta druga lista powstała głównie dzięki poznawczej pasji Kol. Adama no i faktowi, że dziś technologie komputerowe pozwalają na tłumaczenie dokumentów z języka węgierskiego.
Żołnierze rosyjskiej 37 Dywizji Piechoty polegli pod Zaleszanami 14-15 września 1914 r.
Wymienionych niżej pochowano jako NN. na cmentarzach wojennych w Kępiu Zaleszańskim i Zbydniowie.
148 Kaspijski pułk piechoty:
1. Adaszkowicz Stanisław, szer., gub. wileńska, pow. dziśnieński, gm. Postawsk.
2. Bobkow Semen, st. szer., gub. piotrogrodzka, pow. gdowski, gm. Spicynsk.
3. Kononow Anton, plut., gub. i pow. piotrogrodzki, gm. Woronińsk.
4. Krugłow Iwan, st. szer., gub. twerska, pow. zubcowski, gm. Rodnieńsk.
5. Lisin Michaił, plut. gub. kostromska, pow. juriewieckij, gm. Obżerichińsk.
6. Maksimow Iwan, st. szer., gub. i pow. nowogrodzki, gm. Miedwiedie.
7. Mojsiejew Mikołaj, szer., gub. jarosławska, pow. ljubimskij. gm. Preczistiensk.
8. Mołokow Konstantyn, st. szer., gub. i pow. wołogodska, gm. Wiepriewsk.
9. Nikołajew Wasilij, szer., gub. i pow. piotrogrodzki, wieś Kowaszi.
10. Paschalski Józef, szer., gub. kielecka, pow. olkuski, gm. Cyjanowice.
11. Pozdnikiew Stefan, szer., gub. ołoniecka, pow. pudożski, gm. Rajewsk.
12. Ramut Michał, ochot. woj. szer., gub. kowieńska, pow. szawelski, gm. Żagorsk.
13. Rumiancew Wasyli, kpr., gub. jarosławska, pow. peterhofski, gm. Srieteńsk.
14. Semenow Semen, kpr., gub. i pow. piotrogrodzki, gm. Biegunice.
15. Sołodow Matwiej, st. szer., gub. niżnionowogrodzka, pow. siergaczski, gm. Szarapowsk.
16. Szarapow Michał, szer., gub. i pow. piotrogrodzki, gm. Wyskatsk.
17. Tichonow Aleksy, szer., gub. wołogodska, pow. totemski, gm. Ust' Peczerska.
18. Woronin Grigorij, szer., gub. pskowska, pow. opoczeckij, gm. Jeżinsk.
19. Ziemskij Semen, szer., gub. smoleńska, pow. syczewski., gm. Piskowsk.
20. Żurawlew Dimitri, szer., gub. twerska, pow. wyszniewołocki, gm. Rajewsk.
147 Samarski pułk piechoty:
1. Fiedorow Fiedor, szer., gub. pskowska, pow. porchowski, gm. Bogorodicka.
2. Jwesiejew Paweł, szer., gub. piotrogrodzka, pow. carskosielcki, gm. Rożdzestwiensk.
3. Pristawakin Fiedor, kpr., gub. orłowska, pow. trubczewski, gm. Usochsk.
4. Razguliajew Michał, szer., gub. piotrogrodzka, pow. carskosielecki, gm. Małosłowianka.
5. Slezniew Wasyl, szer., gub. archangielska, pow. szenkurski, gm. Błagowieszczensk.
6. Smirnow Iwan, st. szer., gub. ostromaska, pow. czuchłomski, gm. Mirochanow.
7. Sokołow Władimir, kpr., gub. twerska, pow. wyszniewołocki, gm. Rożdzestwiensk.
8. Zajcew Pietr, szer., gub. jarosławska, pow. mołogski, gm. Marzino.
145 Nowoczerkawski pułk piechoty:
1. Antropkin Roman, szer., gub. mohylewska, pow. czernichowski, gm. Krasnopolsk.
2. Bakłanow Wasyl, kpr., miasto Piotrogród.
3. Bogdanow Siergiej, szer., gub. nowogrodzka.
4. Burikow Gieorgij, szer., gub. piotrogrodzka, pow. szliserburski, gm. Putiłow.
5. Czeczelin Prokop, szer., gub. kostromska, pow. Wietłużskij.
6. Demientiew Iwan, szer., gub. twerska, pow. ostaszkowski, gm. Dubkowsk.
7. Jekimow Fiedor, st. szer., gub. piotrogrodzka, m. Gdow.
8. Jurian Jan, st. szer., gub. łotewska, pow. wałkski, gm. Stomiersk.
9. Kruzmiaga Pridu, plut., gub. estońska, pow. gapsalski, gm. Kiejnisk.
10. Kuźniecow Iwan, kpr., gub. piotrogrodzka, pow. nowoładożski, gm. Gawsarsk.
11. Łaptiew Danił, kpr., gub. piotrogradzka, pow. Piotrogrodzki.
12. Łomow Andriej, st. szer., gub. tulska, pow. wieniewski, gm. Seriebrjano-Prudsk.
13. Maksimow Siergiej, kpr., gub. pskowska, pow. wielkołucki, gm. Lipieck.
14. Małafiejew Paweł, szer., gub. riazańska, pow. dankowski.
15. Matwiejew Piotr, plut., gub. kałuska, m. Mosalsk.
16. Mironow Dorofiej, szer. gub. rjazańska, pow. pronski, gm. Bolszesielieck.
17. Niłow Мichał, szer., gub. nowogrodzka, pow. wałdajski, gm. Sopkińsk.
18. Osipow Iwan, szer., gub. twerska, pow. ostaszkowski, gm. Żukow.
19. Protasow Iwan, szer., gub. jarosławska, pow. mołogski, gm. Brejtowsk.
20. Rysiew Iwan, plut., gub. twerska, pow. wyszniewołocki, gm. Żukow,
21. Sawin Aleksandr, szer., gub. piotrogrodzka, pow. nowoładożskij, gm Głażewsk.
22. Smirnow Nil, szer., gub. pskowska, pow. wielkołucki, gm. Spask Nikolski.
23. Spaskij Kuźma, st. szer., (brak danych),
24. Stachurski Franc, szer., gub. płocka, pow. lipnieński, gm. Brudzeń.
25. Starinkow Aleksy, st. szer., gub. jarosławska, pow. rostowski, gm. Borisoglebsk.
26. Synosiew Mikołaj, plut., gub. piotrogradzka, pow. szliserburski, gm. Mikołajsk.
27. Szibkow Semen, st. szer., gub. riazańska, pow. riażskij, Żurawliki.
28. Zacharow Iwan, szer., gub. piotrogradzka, pow. szliserburski, gm. Putiłow.
37 Brygada Artylerii
1. Abraszenkow Тimofiej, bomb.,
2. Antonow Aleksy, kаn.,
3. Bolszow Аleksy, kаn.,
4. Ławruszyn Aleksander, bomb.,
5. Potapow Siergiej, kan.
Straty 300 Zasławskiego pp z 75 Dywizji Piechoty (podporządkowany dowódcy 37 Dywizji Piechoty podczas boju pod Zaleszanami 15.09.1914 r. (02.09. starego stylu)
1. Kierdelewicz Prokop, szer., gub wołyńska, pow. włodzimiersko – wołyński (pochowany w Kępiu Zaleszańskim)
2. Nikitin Wsiewołod, sztbs-kpt, (pochowany w Sandomierzu),
3. Żdanowicz-Ustinowicz Aleksander, por. (pochowany w Kępiu Zaleszańskim).
Wykaz znanych poległych w bitwie zaleszańskiej żołnierzy austro-węgierskich znajduje się na s. 240-244 opracowania pod redakcją A. Garanty i T. Nowakowskiego: Nekropolie Wielkiej Wojny nad Wisłą i Sanem, wydanej przez Muzeum Regionalne w Stalowej Woli w 2019 roku. Tu również możecie znaleźć opis walk w dniach 7-10 października w rejonie Zaleszan.
Wykaz poległych żołnierzy austro-węgierskich poległych podczas próby uchwycenia przyczółka pod Radomyślem w dniach 7-10 października 1914 r.
Čupec Peter, Inft., kuk IR 71, 6 Kp., *1889 Štiavnik/Trencsénselmec, Trenčin, + 7.10.1914
Maduška Stefan, ERGefr., kuk IR 71, *1883 Beckov, Trenčin, +7.10.1914
Brozik Karel, ERInft. Tit.Gefr., kuk IR 71, 2 Kp., *1888 Podhaj, Turiec/Turóc, + 8.10.1914
Farkas Ignác, Inft., kuk IR 72, +5 kp., 9.10.1914
Drobenák János, Tr.Sold., kuk 11 TrDiv., *1892 Magyargencs, Vas, +9.10.1914
Jancka János, Fldw., kuk IR 71, 16. Rgt.Tr.Kol., *1889, Kolaróc, Trenčin, +8.10.1914
Schneeberger Mátyás, ERInft., kuk IR 76, 3 Kp. *1880 Fertőmeggyes, Sopron, + 07.10.1914
Vörös István, ERInft., kuk IR 76, 1 Kp., *1887 Bágyog, Sopron, +7.10.1914