Operacja Ostra Brama

Treść

7 lipca 1944 roku o świcie, wobec szybkiego zbliżania się Armii Czerwonej do Wilna, dowódca Okręgu Wileńskiego AK Aleksander Krzyżanowski „Wilk” zdecydował o natychmiastowym rozpoczęciu Operacji Ostra Brama i ataku na miasto. Zamienionego w strefę ufortyfikowaną Wilna bronił17 tysięczny garnizon niemiecki. Miasto szturmowały także wojska sowieckie. 13 lipca na Górze Zamkowej żołnierze AK wywiesili biało-czerwoną flagę.
Operacja „Ostra Brama” była strategiczną częścią akcji „Burza” zakładającej wyzwalanie przez oddziały AK terenów II RP z rąk cofających się Niemców i występowanie wobec wkraczających na nie Sowietów jako gospodarz. Armia Czerwona przekroczyła przedwojenne granice Polski 4 stycznia 1944 roku na Wołyniu. .
Następnego dnia po wspólnym zdobyciu Wilna – 14 lipca 1944 r. - „Wilk” został zaproszony na rozmowy z dowództwem 3 Frontu Białoruskiego, które wyraziło chęć współpracy z Armią Krajową. 17 lipca, przy okazji kolejnych rozmów, Krzyżanowski i jego żołnierze zostali podstępnie aresztowani i zesłani do łagrów. Podobne scenariusze Sowieci realizowali we Lwowie i innych miejscach.

Instytut Pamięci Narodowej
Na zdjęciu: Oddział Rozpoznawczy Komendanta Okręgu AK Wilno w Dziewieniszkach, w końcu czerwca 1944 r., na kilka dni przed wyruszeniem do walki o Wilno (AIPN).