Stanisław Broniewski "Orsza"

Treść

Stanisław Broniewski „Orsza” urodził się 29 grudnia 1915 roku w Warszawie. Jego harcerska droga rozpoczęła się od 3. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Ks. Józefa Poniatowskiego, której członkiem stał się w latach wczesnej młodości. Od października 1939 roku działał w ramach Chorągwi Warszawskiej (Ul Wisła), z kolei w 1943 roku został Naczelnikiem Szarych Szeregów, zastępując na tej funkcji aresztowanego Floriana Marciniaka. Zasłynął jako dowódca największej akcji zbrojnej w okupowanej Warszawie - brawurowej Akcji pod Arsenałem, której celem było odbicie z rąk gestapo Janka Bytnara „Rudego”. Stanisław Broniewski był także współtwórcą programu  wychowania poprzez walkę, który miał na celu obronę harcerskich ideałów nawet w warunkach wojennych. Program ten ujęty został w trzech hasłach: „Dziś – Jutro – Pojutrze”, gdzie „Dziś” oznaczało konspirację i przygotowania do powstania, „Jutro” – otwartą walkę zbrojną, a „Pojutrze” pracę w wolnej Polsce. „Orsza” brał udział w Powstaniu Warszawskim, a po jego upadku stał się jeńcem oflagu.

Po powrocie do kraju w 1946 roku na krótko powrócił do harcerskiej służby. Odszedł z niej, bo nie chciał należeć do organizacji, która promowała obce mu ideały i wartości. Powrócił do ZHP po Zjeździe Łódzkim wraz z Aleksandrem Kamińskim. Zgodził się nawet wejść do Naczelnej Rady Harcerskiej.

W latach 80. wspierał inicjatywy mające na celu odrodzenie harcerstwa. Trwał jednak w przekonaniu, że prawdziwe harcerstwo może odrodzić się tylko w jedności ruchu harcerskiego, stąd nie był zwolennikiem rozłamu w ZHP. Oficjalnie poparł działania Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego (KIHAM) i wszedł w skład „Seniorów Ruchu Harcerskiego – Przyjaciół Porozumienia”. Początkowe jego apele o trwanie w ZHP zakończyły się jednak w lutym 1989 roku, kiedy wsparł swoim autorytetem powstanie Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej (ZHR), co stało się powodem jego konfliktu z przyjaciółmi z Szarych Szeregów: Janem Rossmanem, Anną Zawadzką, Haliną Wiśniewską i Stefanem Mirowskim. Następnie Broniewski odłączył się od ZHR, aby poprzeć działalność Krajowego Komitetu Odrodzenia ZHP. Kiedy i tę działalność zakończył, poświęcił się dążeniom zmierzającym do zjednoczenia polskiego harcerstwa.

Stanisław Broniewski odszedł po długiej chorobie 30 grudnia 2000 r. Spoczął wśród swych przyjaciół i podkomendnych w Kwaterze Batalionu „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym. Podczas nabożeństwa żałobnego premier Jerzy Buzek powiedział: „Życie Stanisława Broniewskiego "Orszy" przechodzi do historii, ale staje się drogowskazem dla nas wszystkich”.  Harcerze ZHR napisali o nim w nekrologu: „Podejmował działania na rzecz jedności Harcerstwa i jego odrodzenia w Prawdzie. Z głębokim żalem żegnamy niestrudzonego Instruktora harcerskiego, który w swej odważnej i pełnej poświęcenia służbie Bogu i Polsce pozostanie dla nas wzorem do naśladowania”. Związek Harcerstwa Polskiego postanowił uczcić pamięć Stanisława Broniewskiego miesięczną żałobą. Ówczesny Naczelnik ZHP, hm. Wiesław Maślanka powiedział o nim, że był autorytetem dla wszystkich harcerzy okresu powojennego oraz, że uosabiał dokonania Szarych Szeregów oraz że jego życiorys był dowodem na to, że harcerskim zasadom można być wiernym przez całe życie.

Anna Piotrowska
telewizjarepublika.pl