Piotrowski Hieronim Jur

Treść

Hieronim Piotrowski „Jur”, „Mohort”, „Andrzej”, przyszedł na świat 20 VIII 1910 w Witebsku w Rosji. , w rodzinie prawnika. W okresie międzywojennym rodzina zamieszkała w Zamościu, w którym jego ojciec był prokuratorem okręgowym. Po zdaniu matury rozpoczął studia na kierunku prawa na KUL-u. Podczas nauki w szkole średniej i na studiach działał czynnie w harcerstwie. O skończonych studiach odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, a po jej ukończeniu podjął służbę w 3 Pułku Ciężkiej Artylerii w Wilnie. W 1936 r. uzyskał awans na stopień podporucznika. Po wystąpieniu z wojska, idąc w ślady ojca, podjął pracę na stanowisku prokuratora. Wkrótce ożenił się z Krystyną Żeromską.
W kampanii wrześniowej w ’39 uczestniczył w walkach w ramach Armii Prusy. Po kapitulacji uniknął niewoli, powrócił do Wilna gdzie włączył się w tworzącą się konspirację niepodległościową. Początkowo była to konspiracja w „Kół Pułkowych”, a następnie ZWZ-AK. Wiosną 1944 rozpoczął walkę w zwiadzie konnym 3. Brygady Wileńskiej AK, a następnie objął stanowisko dowódcy 1. Plutonu Kawalerii Oddziału Rozpoznawczego Komendanta Okręgu. Na kilka dni przed operacją „Ostra Brama” wraz ze swoimi podkomendnymi zdobył w zasadzce na Niemcach działko przeciwpancerne, zapas amunicji do niego oraz ponad 20 szt. innej broni długiej. Uczestniczył w operacji „Ostra Brama”, osłaniając punkt dowodzenia ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka”.
Następnie w przeciwieństwie do innych oddziałów AK skoncentrowanych pod Wilnem uniknął rozbrojenia przez Sowietów, bowiem 16 lipca został wysłany w celach kwatermistrzowskich do Konwaliszek. W wyniku tych wydarzeń podjął decyzję kontynuacji walki i skierował się w rejon Puszczy Nalibockiej wymykając się nie raz sowieckim obławom. Początkiem sierpnia 1944 r dotarł do terenów działań Nowogródzkiego Okręgu AK, gdzie na rozkaz komendanta Ośrodka AK „Cis” objął dowództwo nad rejonem operacyjnym „Dąb” (Juraciszki i Ługomowicze). Wkrótce jego oddział powiększył się do liczby 120 żołnierzy, przyjmując w swe szeregi ochotników z rozbitych innych jednostek AK. W tym czasie podejmował walkę i likwidował agentów NKWD, urzędników nadużywających swojej władzy, a także rozbrajał wycofujących się niemieckich żołnierzy. SS-manów rozstrzeliwano. Pod koniec 1944 r przekazał komendę rtm. Władysławowi Kitowskiemu PS „Orlicz”, zostając jego zastępcą. Prowadził samoobronę przeciw NKWD. W styczniu 1945 r podjęto decyzję o marszu w kierunku nowej granicy Polski. Był jedynym dowódcą, który w czasie ciężkich walk, w trudnym terenie (śnieg po pas) z przeważającymi siłami NKDW, wyprowadził zwarty pododdział z pod Rowiny, pow. Nowogródek 29 stycznia ’45 roku. Przedarł się za „jałtańską granicę” i zameldował w Komendzie Okręgu Białystok AK-AKO. Początkowo powierzono mu funkcję dowódcy oddziałów samoobrony w Inspektoracie Białostockim AK-AKO, a jesienią 1945, po powstaniu Zrzeszenia WiN, funkcję prezesa (komendanta) Obwodu Sokółka–Białystok WiN. Pomimo trudnych warunków doskonale wywiązywał się z powierzanych mu zadań organizacyjnych i bojowych. W wyniku intryg będących dziełem ludzi nie dorównujących mu w standardach pracy konspiracyjnej, został pozbawiony pełnionej funkcji i przeniesiony z końcem wiosny 1945 do Obwodu Ostrów Maz. WiN, początkowo jako dowódca oddziałów partyzanckich, a potem prezes obwodu. Szybko udało mu się nie tylko znacząco poprawić funkcjonowanie tejże struktury, ale także rozszerzyć działalność WiN na sąsiednie tereny (jego podkomendni wykonali w tym czasie wiele udanych akcji przeciw siłom komunistycznym). Poległ 16 I 1947 zaskoczony przez grupę operacyjną KBW i UB na kwaterze we wsi Brzuza (pow. Węgrów), gdzie dochodził do zdrowia po długiej chorobie. Funkcjonariusze „bezpieki” zabrali ciało por. Piotrowskiego do PUBP w Węgrowie. Miejsce jego pochówku pozostaje nieznane.

Odznaczony Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

WA/IPN